مدیتیشن
مدیتیشن؛ داروی تقویت حافظه و تمرکز حواس
تقویت حافظه و تمرکز حواس همواره یکی از دغدغههای افرادی است که وقت زیادی را در زندگی صرف مطالعه و کارهای فکری سنگین مینمایند. بیشک یافتن یک داروی تقویت حافظه و تمرکز حواس میتواند کمک بسیار بزرگی به زندگی علمی و حرفهای چنین افرادی نماید. محققان روشهای مختلفی را در این زمینه ارائه کردهاند که هر یک میتوانند تا حدی در بهبود حافظه و تمرکز موثر واقع گردند. یکی از محبوبترین و قدرتمندترین روشها انجام روزانه مدیتیشن یا همان مراقبه است.
مدیتیشن و حافظه به طرز شگفتانگیزی با یکدیگر در ارتباط هستند. تحقیقات نشان میدهند که مدیتیشن ساختار فیزیکی مغز را به شیوههای مثبت جالب توجهی تغییر میدهد، از جمله تقویت حافظه و تمرکز حواس و دقت. میتوان از مدیتیشن به عنوان داروی تقویت حافظه و تمرکز حواس نام برد، بی آن که عوارض جانبی داروهای شیمیایی را بر بدن بر جای گذارد.
طبق نظر محققان، انجام مراقبه روزانه به مدت حتی بیست دقیقه میتواند کارایی فرد را در تستهای حافظه و تمرکز افزایش دهد.
در جریان یک تحقیق علمی، محققان در بیمارستان عمومی ماساچوست در بوستون نشان دادند که انجام مراقبه منظم باعث ضخیم شدن غشاء مغزی انسان میشود. مراقبه سایز رگهای مغز و گردش خون در منطقه را افزایش میدهد که منجر به ضخامت غشاء مغزی میگردد. قشر بیرونی مغز مسئول عملکردهای فکری سطح بالاتر مانند تمرکز، یادگیری و حافظه است، بنابراین این کشف بسیار حیرت انگیزی میباشد. طبق نظر محققان، انجام مراقبه روزانه به مدت حتی بیست دقیقه میتواند کارایی فرد را در تست های حافظه و تمرکز افزایش دهد.
یکی از محققین این مطالعه میگوید با انجام مراقبه، انسان غشاء مغزی خود را ورزش میدهد و باعث بزرگ شدن آن میشود. این یافته مشابه تحقیقاتی است که نشان میدهند غشاء مغزی موسیقیدانها، ورزشکاران و زبانشناسان خبره در نواحی مرتبط ضخیمتر از افراد عادی است و ثابت میکند که مرتاضها فقط در گوشهای نمینشینند، بدون این که کاری انجام دهند.
تکنیکهای مدیتیشن برای افزایش تمرکز
چند مورد از تکنیکهای مدیتیشن که برای افزایش تمرکز ذهن استفاده میشود عبارتاند از:
۱- دستهای خود را محکم نگه داشته و سپس باز کنید: ابتدا دستهای خود را محکم نگه دارید؛ نفس عمیق بکشید، تا ۲۰ بشمارید و سپس آنها را باز کنید. از تمام تمرکز خود برای پیدا کردن احساس آرامش استفاده کنید. اگر این کار را چند بار پشت سر هم انجام دهید، در انجام کارهای خود تمرکز بیشتری پیدا میکنید و احساس آرامش میکنید. این تمرین بسیار ساده است و در هر زمان و هر مکان میتوان از آن استفاده کرد.
۲- تمرکز بر یک موضوع خاص: یک شیء مانند درخت، ابر و… که در میدان دید شما قرار دارد را انتخاب کنید و با دقت به آن نگاه کنید. اگر در طبیعت نیستید میتوانید به یک شمع روشن نگاه کنید. این کار باعث افزایش تمرکز و ایجاد حس آرامش در شما میشود.
۳- به موسیقی گوش کنید: موسیقی مورد علاقه خود را پخش کنید و به آن گوش دهید. یک قلم و کاغذ بردارید و در آن یادداشت کنید که این آهنگ از لحاظ روحی شما را کجا میبرد؛ چه احساسی در شما ایجاد میکند و چه خاطراتی را برای شما یادآوری میکند. گوش دادن به موسیقیهای بیکلام نیز مفید است؛ زیرا هنگام گوش دادن به آن، قسمتی از مغز که مسئول کشف، تشخیص و ترجمه لغات است، فعالیتی نمیکند. این کار کمک میکند به جای فکر کردن به مشکلات روزانه، فقط بر آهنگ تمرکز کنید.
دانشمندان معتقدند رایحه درمانی باعث افزایش تمرکز میشود و استرس را نیز کاهش میدهد.
۴- از حس بویایی خود استفاده کنید: چیزی مانند دانه قهوه، عود و… که رایحه تندی دارد انتخاب کنید و سعی کنید بر رایحه آن تمرکز کنید. آیا این رایحه باعث ایجاد حس خاصی در شما میشود؟ آیا خاطره خاصی را برای شما زنده میکند؟ فکر کردن به این موارد باعث میشود ذهن شما بیشتر بر آن رایحه تمرکز کند. علاوه بر این موارد دانشمندان معتقدند رایحه درمانی باعث کاهش استرس افراد نیز می شود.
۵- از طعمها استفاده کنید: میتوانید یک تکه یخ، کمی شکلات، نعنا و… را در دهان خود بگذارید و بر حسی که در شما ایجاد میکند تمرکز کنید. برای مثال زمانی که آن را میجوید یا میبلعید، چه حسی دارید؟ میتوانید این کار را در وعدههای غذایی خود تکرار کنید. بهتر است به جای اینکه غذای خود را مقابل تلویزیون میل کنید یا با دیگران حرف بزنید، در محلی ساکت نشسته و با تمرکز بر هر لقمه، به آرامی غذای خود را میل کنید. استفاده از این روش علاوه بر ایجاد تمرکز، باعث کاهش استرس و لاغری نیز میشود.
۶- بر صدای نفسهای خود تمرکز کنید: یک تکه پنبه یا گوشگیر را داخل گوش خود قرار دهید تا صدای تنفس خود را بهتر بشنوید. چشمان خود را ببندید و بر صدای تنفس خود تمرکز کنید تا استرس شما کم شود.
۷- پیادهروی کنید: بهتر است کمی تنها باشید و در طبیعت قدم بزنید. همزمان میتوانید به یک موسیقی ملایم نیز گوش کنید. ابتدا به آرامی قدم بردارید و به پاهای خود نگاه کنید تا هر قدم خود را ببینید. سعی کنید تمام سطوحی را که روی آن قدم میزنید حس کنید تا با این کار به آرامش میرسید.
۸- حمام کنید: حمام کردن یکی از راههای آرامشبخش است. میتوانید وان خود را از آب گرم پر کنید و به آن روغن یا حبابهای معطر اضافه کنید؛ چراغها را خاموش کنید و چند شمع روشن کنید. چند دقیقه بر بوهایی که حس میکنید تمرکز کنید و پس از آن بر آرامشی که آب گرم به ماهیچههای شما داده است تمرکز کنید؛ با این کار استرس شما کاهش پیدا میکند و به آرامش میرسید
تحقیقات نشان میدهند انجام مراقبه آگاهانه به مدت بیست دقیقه یا بیشتر در طول روز به بهبود تمرکز و دقت فرد کمک شایانی مینماید.
همه میتوانند از مزایای مدیتیشن به عنوان داروی تقویت حافظه و تمرکز حواس استفاده کنند
برای تقویت مغز از طریق مراقبه لازم نیست که مانند یک راهب در کوهستان زندگی کنید. تحقیقات علمی ثابت کردهاند که مراقبه آگاهانه یا مراقبه درون بینی که در کشورهای غربی انجام میشود، در افزایش ضخامت مغز و تقویت تمرکز موثر است.
شارون بگلی در کتاب خود با نام مغز خود را تربیت کنید، مغز خود را تغییر دهید، میگوید: “آن گونه که از تحقیقات انجام شده بر روی راهبهای بودایی دریافتیم، یکی از مولفههای مهم در تغییر مغز، فعال کردن قدرت ذهن و به ویژه توجه متمرکز است که همان تمرین آگاهی بوداییهاست، تکنیکی که در دنیای غرب متداول شده و در دسترس همگان قرار دارد.”
تحقیقات بسیاری نشان میدهند که انجام مراقبه آگاهانه به مدت بیست دقیقه یا بیشتر در طول روز به بهبود تمرکز و دقت فرد کمک شایانی مینماید. تمرکز بر روی تنفس یا همان مراقبه آگاهانه یکی از آسانترین روشهای مدیتشن است. میتوانید این کار را با ده دقیقه در صبح و ده دقیقه پیش از خواب شروع کنید. هر بار که تمرکز خود را از دست میدهید، مجددا بر روی تنفس خود تمرکز کنید و با این عمل، باعث ایجاد تمرکز و عمیق شدن آن شوید، دقیقا همان گونه که ماهیچهها با بلند کردن مکرر وزنه رشد کرده و تقویت میشوند.
توجه متمرکز که با انجام مراقبه فعال میشود، کاربردهای عملی فراوانی دارد. چه کسی مشتاق تمرکز بدون وقفه در هنگام کار کردن نیست؟ یا حتی در مدرسه؟ بدون شک بسیاری از افراد از یافتن یک داروی تقویت حافظه و تمرکز حواس استقبال شایانی میکنند.
این مسئله توسط یک تحقیق علمی در دانشگاه واشنگتن به آزمایش گذاشته شد. شرکت کنندگان در این تحقیق در شرایط پر استرس موظف به انجام چند وظیفه به صورت همزمان شدند و باید مکررا به تلفن پاسخ داده، ایمیل چک کرده، تقویمهایشان را بروزرسانی کرده و پیامک ارسال میکردند. آن دسته از شرکت کنندگان که به صورت منظم مراقبه کرده بودند، عملکرد بسیار بهتری در تمرکز کردن و ادامه کار از خود نشان دادند.
این کشفیات درباره ارتباط میان مدیتیشن، حافظه و تمرکز بسیار مهیج هستند و اثبات کردهاند که واقعا میتوان مغز را تغییر داده و تمرکز و قدرت آن را بیشتر نمود. وقتی یک مهارت جدید یاد میگیرید، اطلاعاتی را حفظ کرده یا عادت جدیدی را به زندگی خود اضافه میکنید، ارتباطات موجود در مغزتان تغییر میکنند. البته این تغییرات یک شبه انجام نمیپذیرند و باید به صورت مداوم و منظم بر روی آن کار کنید.
“مدیتیشن راهی برای ساکت کردن ذهن نیست، بلکه راهی است برای ورود به سکون و آرامشی که در وجود انسان قرار دارد و زیر پنجاه هزار فکری که روزانه بهطور متوسط به ذهن او خطور میکند، دفن شده است.”
منبع:مطالعهشریف
1 دیدگاه
به گفتگوی ما بپیوندید و دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید.